Wniosek o pozwolenie na utworzenie studiów – najczęściej zadawane pytania

Poniżej przedstawiamy pytania oraz odpowiedzi, której pojawiały się najczęściej na szkoleniach z uczelniami:

1.Kiedy Ministerstwo planuje pozostawić możliwość składania wniosków tylko poprzez system OSF?

Ministerstwo proceduje zmianę przepisów rozporządzenia w sprawie studiów. Na chwilę obecną obowiązek składania wniosków przez system OSF zakłada się na 1.05.2025. Projekt rozporządzenia będzie podlegał uzgodnieniom międzyresortowym, opiniowaniu i konsultacjom publicznym. W zależności od wyników konsultacji będzie podejmowana ostateczna decyzja

2. W ramach praktyk zawodowych chodzi o godziny dydaktyczne czy zegarowe?

W polu „Liczba godzin praktyk zawodowych” należy podać godziny dydaktyczne, analogicznie jak godziny w pozostałych polach wniosku.

3. Czy do łącznej liczby godzin zajęć należy wliczyć godziny praktyk zawodowych ?

Tak, ponieważ są to godziny w ramach programu studiów.

4. A gdzie opisujemy praktyki zawodowe/studenckie? program, miejsca odbywania praktyk?

Jeżeli program studiów na wnioskowanym kierunku przewiduje praktyki, to w ramach programu studiów należy załączyć plik „Zasady i forma odbywania praktyk”.

5. Czy liczba godzin określana przy zajęciach to całkowity nakład pracy?  

Nie – są to godziny zajęć organizowane przez uczelnię. Liczba godzin podawana w charakterystyce liczbowej programu studiów, jak i w tabeli prezentującej zajęcia określone w programie studiów, jest to liczba godzin organizowanych przez uczelnię (z bezpośrednim udziałem nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia oraz studentów). Łączny nakład pracy studenta niezbędny do nabycia efektów uczenia się określonych dla danych zajęć jest wyrażony liczbą punktów ECTS, która jest przypisana do tych zajęć.

6. W jaki sposób traktujemy ECTS przypisane pracy własnej studenta (studia niestacjonarne przede wszystkim)? 

Łączny nakład pracy studenta niezbędny do nabycia efektów uczenia się określonych dla danych zajęć jest wyrażony liczbą punktów ECTS. Student w celu nabycia efektów uczenia się uczestniczy zarówno w danych zajęciach organizowanych przez uczelnię, jak i pracuje indywidulanie w związku z tymi zajęciami. Trudno jest oddzielić te efekty, które są uzyskiwane na zajęciach od tych, które student nabywa w wyniku pracy indywidualnej – na osiągniecie efektu składa się praca wykonywana przez studenta w ramach zajęć organizowanych przez uczelnię, jak i praca indywidulana poza zajęciami (nie przypisuje się odrębnych efektów uczenia się do pracy indywidualnej i odrębnych do zajęć zorganizowanych przez uczelnię; efekty uczenia się należy przypisać do zajęć).

7. Czy przy przypisywaniu do zajęć punktów ECTS nie wykazujemy pracy własnej? Jak do tego podejdzie PKA, która wymaga dokładnego rozpisania samodzielnych aktywności studenta?

Zdecydowanie należy uwzględnić pracę indywidualną studenta. Punkty ECTS stanowią miarę średniego nakładu pracy studenta niezbędnego do uzyskania efektów uczenia się (PSWN, art. 67 ust. 2). Średni nakład pracy studenta niezbędny do uzyskania efektów uczenia się obejmuje liczbę godzin udziału studenta w zajęciach organizowanych przez uczelnię oraz jego prace własną związaną z tymi zajęciami. Aby określić ten średni nakład, niezbędne jest dokonanie przez projektantów programu oszacowania liczby godzin, która musi być przeznaczona na udział w zajęciach oraz na pracę indywidualną studenta związaną z tymi zajęciami. To czego PKA wymaga, to jest przedstawienie tego sposobu szacowania i jego podstaw.

Szczegóły dotyczące systemu ECTS opisane są w przewodniku dostępnym pod adresem: https://www.frse.org.pl/czytelnia/przewodnik-dla-uzytkownikow-systemu-ects-2015

8. Ale jak możemy dać 0 pkt za pracę studenta? Który ekspert PKA to uzna?
Dotyczy zapisu: „W przypadku, gdy określonym zajęciom, prowadzonym w różnych formach, poszczególnym formom nie zostały przyporządkowane odrębne liczby punktów ECTS, należy podać łączną liczbę punktów ECTS przyporządkowaną tym zajęciom przy głównej formie zajęć, a przy pozostałych należy wpisać „0”” oraz połówkowych punktów ECTS.
A jeśli w programie studiów poszczególnym formom są przypisane ECTS, ale połówkowe, to czy należy wtedy zastosować powyższą metodę i do głównej formy przypisać całość punktacji a pozostałym formom „0”? Czy może być taka rozbieżność pomiędzy załączonym programem studiów (w którym są połówkowe ECTS) a wykazem zająć w OSF?

Sekcja „Zajęcia” została tak skonstruowana, że w przypadku gdy dany przedmiot jest realizowany w kilku formach (np. wykład + ćwiczenia) można albo:
a) Przypisać część punktów ECTS do jednej a część do drugiej. Co oznacza, że dla poszczególnych form zajęć zostały określone odrębne efekty uczenia się.
b) Przypisać wszystkie punkty ECTS do jednej formy zajęć. Oznacza to, że efekty uczenia się (za co za tym idzie punkty ECTS) są przypisane „całym” zajęciom, bez odrębnego przypisywania efektów i punktów ECTS poszczególnym formom. Wprowadzenie wartości 0 dla danej formy zajęć ma charakter czysto umowny i związany jest tylko i wyłącznie z wprowadzaniem danych do systemu a nie ingerencją w program studiów.

Nie może być zatem rozbieżności między programem i wykazem zajęć w OSF, ponieważ zawsze jest wybór między jednym albo drugim rozwiązaniem, w zależności od tego, jak to jest ujęte w programie.

Wniosek w OSF może służyć jako narzędzie do przygotowania programu studiów, jeśli w pierwszym kroku wpisze się do systemu listę zajęć, a następnie wyeksportuje zajęcia do pliku Excel w celu przygotowania programu studiów.

Punkty ECTS należy wyrażać w liczbach całkowitych. Jeśli uczelnia prowadzi tak drobiazgowe szacunki, że określa, iż do nabycia efektów uczenia się niezbędna jest liczba godzin niepodzielna przez którąś z liczb z przedziału 25-30 (uczelnia określa, ilu godzinom (zegarowym – nie dydaktycznym) odpowiada punkt ECTS, najczęściej jest to liczba 25 lub 30), to należy iloraz tej liczby i liczby z przedziału 25-30 zaokrąglić do liczby całkowitej – dotyczy to całego programu studiów oraz poszczególnych zajęć określonych w tym  programie.

9. Czy system przewiduje prowadzenie zajęć przez cudzoziemców, skoro wymagany jest PESEL lub nr dowodu tożsamości (a tym drugim przypadku sprawdzana jest prawidłowość wprowadzanych danych – czyli zapewne w odwołaniu do polskich norm)?

Tak – system przewiduje prowadzenie zajęć przez cudzoziemców. W OSF możliwe jest wprowadzenie danych dowolnego dokumentu tożsamości dla osoby, która nie posiada numeru PESEL. W polu ” Seria i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość” osoby prowadzącej zajęcia można wpisać dane dowolnego dokumentu/paszportu. Weryfikacja prawidłowości dotyczy tylko numeru PESEL.

10. Czy wykłady mogą być prowadzone przez mgr.?

Tak. Nie ma ograniczenia, aby wykłady były prowadzone tylko przez osobę z wyższym tytułem/stopniem naukowym niż magister. Wyznacznikiem jest posiadanie odpowiednich kompetencji i doświadczenia zapewniającego prawidłową realizację zajęć i osiągnięcie przez studentów zakładanych efektów uczenia się. To w gestii PKA jest ocena tego doświadczenia i kompetencji niezależnie od posiadanego przez osobę tytułu/stopnia.

11. W którym miejscu wniosku należy wykazać powiązania zajęć z dyscyplinami, celem udokumentowania zgodności pkt ECTS przypisanych do dyscyplin dla kierunku? (dotyczy przypadku, gdy kierunek jest przypisany do więcej niż jednej dyscypliny)

Nie ma takiej potrzeby, aby każde zajęcia przypisywać do dyscypliny/dyscyplin, do których przyporządkowany jest kierunek studiów. Zgodnie z zapisem ustawy uczelnia przyporządkowuje kierunek (nie zajęcia określone w programie studiów) do dyscypliny lub dyscyplin (art. 53 ust. 1 i 2).

12. Czy 5 punktów ECTS z zakresu nauk humanistycznych i społecznych mają mieć odzwierciedlenie w udziale procentowym dyscyplin?

Nie – punkty te powinny być podane w dedykowanym polu tj. „Liczba punktów ECTS, jaką student musi uzyskać w ramach zajęć z dziedziny nauk humanistycznych lub nauk społecznych”.

13. Jeśli jest kierunek techniczny, to czy te 5 ECTS należy przypisać do dyscypliny wiodącej np. inżynierii chemicznej?

Tak – punkty ECTS dotyczące zajęć w ramach dziedziny humanistycznej lub nauk społecznych należy uwzględnić w dyscyplinie wiodącej.

Przyporządkowanie kierunku do dyscypliny lub dyscyplin i wskazanie dyscypliny wiodącej to jest decyzja o fundamentalnym charakterze koncepcyjnym dla kierunku. Uwzględnienie w programie studiów zajęć związanych z dyscypliną lub dyscyplinami z dziedziny nauk humanistycznych lub społecznych powinno mieć charakter intencjonalny wynikający z celów kształcenia. Zatem te zajęcia nie powinny być przypadkowe. Jeśli np. uczelnia uczy na określonym kierunku studiów (np. technicznym) ochrony własności intelektualnej, to nie kształci specjalisty w zakresie ochrony własności intelektualnej, ale kogoś, kto powinien poznać specyficzne problemy związane z tymi zagadnieniami w powiązaniu z danym kierunkiem studiów.

14. Czy w przypadku kierunku przypisanego do dyscyplin(y) w ramach dziedzin humanistycznej lub społecznej, system przyjmie niewpisanie tych min. 5 punktów ECTS czy będzie wymagał uzupełnienia? (Zgodnie z rozporządzeniem, wypełnia się je tylko dla kierunków przypisanych do dyscyplin spoza tych dziedzin). Czy istnieje sytuacja, że w ramach kierunku nie ma tych 5 ECTS dla zajęć z dziedziny nauk humanistycznych lub nauk społecznych?

Uczelnia, która przyporządkowała kierunek studiów w 100% do dyscypliny lub dyscyplin z dziedziny nauk humanistycznych albo w 100% do dyscypliny lub dyscyplin z dziedziny nauk społecznych, powinna wskazać w programie tych studiów również zajęcia odpowiednio z dziedziny nauk humanistycznych lub dziedziny nauk społecznych, którym przypisano liczbę punktów nie mniejszą niż 5 punktów ECTS. Przyporządkowanie kierunku studiów wyłącznie do dyscypliny lub dyscyplin z dziedziny nauk humanistycznych nie zwalnia z obowiązku określenia w programie studiów zajęć z dziedziny nauk społecznych. Analogicznie przyporządkowanie kierunku studiów wyłącznie do dyscypliny lub dyscyplin z dziedziny nauk społecznych nie zwalnia z obowiązku określenia w programie tych studiów zajęć z dziedziny nauk humanistycznych.

15. Dlaczego nie jest utrzymany jeden mianownik. Raz podajemy coś w godzinach a raz w ECTS. To robi bałagan. 

Taki sposób wprowadzania informacji we wniosku wynika z obecnych przepisów.

16. Zwracam uwagę na problem podpisu oświadczeń Rektora. Czy musi być podpis kwalifikowany? Czy może być podpis profilem zaufanym albo podpisem osobistym? Czy może być zwykły, odręczny podpis Rektora?

Ministerstwo rekomenduje załączanie pliku podpisanego cyfrowo. System dopuszcza, aby załączone było oświadczenie bez podpisu, ponieważ nie ma obowiązku podpisywania indywidualnie pliku oświadczenia – wystarczy, że jest ono podpisane w ramach całego, wysyłanego do Ministerstwa wniosku, pod warunkiem, że wniosek będzie podpisany przez rektora albo przez osobę upoważnioną do złożenia wniosku, która jest upoważniona do złożenia zarówno wniosku jak i tego oświadczenia.

17. W którym miejscu załączamy sylabusy? Brak możliwości wstawienia sylabusów (zbyt mała pojemność).

W zapisach ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce  z dnia 20 lipca 2018 r. jest:

Art. 67. 1. Studia są prowadzone na określonym kierunku, poziomie i profilu na podstawie programu studiów, który określa:

1. efekty  uczenia  się,  o których   mowa   w ustawie  z dnia   22 grudnia  2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, z uwzględnieniem uniwersalnych charakterystyk pierwszego stopnia określonych w tej ustawie oraz charakterystyk drugiego stopnia określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 3 tej ustawy;
2. opis procesu prowadzącego do uzyskania efektów uczenia się;
3. liczbę punktów ECTS przypisanych do zajęć.

A w rozporządzeniu MNiSW z dnia 27 września 2018 w sprawie studiów:

Do wniosku o pozwolenie na utworzenie studiów dołącza się:

1) kopię aktu wydanego przez rektora w sprawie utworzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu oraz kopię uchwały senatu w sprawie ustalenia programu studiów wraz z tym programem studiów

Pogram studiów określa (m.in.):

1. zajęcia lub grupy zajęć, niezależnie od formy ich prowadzenia, wraz z przypisaniem do nich efektów uczenia się i treści programowych zapewniających uzyskanie tych efektów.
2. sposoby weryfikacji i oceny efektów uczenia się osiągniętych przez studenta w trakcie całego cyklu kształcenia.

Wynika z tego, iż w programie studiów należy określić efekty uczenia się, w tym efekty uczenia się  przypisane do zajęć określonych w programie studiów, odpowiadające im treści programowe, opis procesu prowadzącego do uzyskania efektów uczenia się, liczbę punktów ECTS przypisaną do zajęć, sposoby weryfikacji i oceny efektów uczenia się osiągniętych przez studenta w trakcie całego cyklu kształcenia. Wszystkie te elementy, jako składowe programu studiów powinny być uchwalone przez senat. Podobnie, jak wszelkie zmiany w ich obrębie. Lektura obowiązkowa oraz zalecana nie jest elementem programu studiów.

Podanie tych informacji przyjmuje najczęściej formę sylabusa, ale sposób ich podania należy do decyzji uczelni. Program studiów jest w załączniku do wniosku.

W związku z tym Polska Komisja Akredytacyjna w procesie opiniowania wniosków o pozwolenie na utworzenia studiów traktuje sylabusy (lub inną adekwatną formę opisu programu studiów, obejmującą elementy wyszczególnione w przywołanych wyżej przepisach prawa) jako integralny element programu studiów.

18. W którym miejscu dodajemy załączniki potwierdzające kwalifikacje wykładowców?

Przepisy nie wymagają załączania plików (dyplomów) potwierdzających kwalifikacje osób prowadzących zajęcia.

19. Analogicznie do tytułu inżyniera architekta i magistra inżyniera architekta – prosiłabym o zwrócenie uwagi na tytuły inżyniera architekta krajobrazu i magistra inżyniera architekta krajobrazu.

Przepisy nie przewidują takiego tytułu zawodowego.

20. Ustawowo wniosek powinien być złożony na 6 miesięcy przed rozpoczęciem studiów. Rozumiem, że wybór daty rozpoczęcia studiów nie przewiduje blokady związanej z tym terminem i wniosek przejdzie, czy tak?

Termin 6 miesięcy jest terminem instruktażowym, system nie ogranicza możliwości złożenia wniosku później.

21. Wpisywanie każdej formy tych samych zajęć powoduje przekłamanie (pomiędzy załączonym programem a wykazem zajęć w OSF) w programie i jego niezgodność z przepisami w zakresie ECTS

Liczba godzin zajęć oraz ECTS jest podawana osobno dla każdej formy zajęć, ponieważ potem prowadzący są przypisywani również do każdej formy zajęć. Nie może być rozbieżności pomiędzy załączanym do wniosku programem studiów a listą zajęć w sekcji „Zajęcia” (patrz pkt. 8).

22. Mam pytanie dotyczące liczby godzin przypisanych danemu nauczycielowi. Dlaczego mamy mnożyć te godziny przez liczbę grup, skoro program określony jest dla studenta (pojedynczego)? Czy to nie zaburzy wskaźników sumarycznych? 

Nie zaburzy. Nie ma powiązania pomiędzy liczbą grup osoby prowadzącej a programem studiów określonym dla studenta. Podawanie efektywnej liczby godzin zajęć osoby prowadzącej (tj. pomnożonej przez liczbę grup) pozwala na ocenę, czy obciążenie dydaktyczne nauczyciela jest adekwatne do możliwości.

23. Nazwa pola „Łączna liczba godzin zajęć w programie studiów organizowana przez uczelnię” sugeruje, że są zajęcia prowadzone nie przez uczelnię. Powinno być „Łączna liczba godzin przewidziana w programie studiów” lub „Łączna liczba godzin zajęć”

Etykieta pola jest prawidłowa.

24. Czy data wysłania przez OSF i ePUAP musi być taka sama?

Wysłanie wniosku w OSF oraz poprzez e-PUAP powinno odbywać się w tym samym czasie. Po wygenerowaniu pliku do podpisu z OSF nie należy zwlekać z wysyłką tego wniosku poprzez e-PUAP.

25. Czy jest jakiś limit czasowy uzupełniania jednego wniosku? 

W systemie nie ma ograniczania czasowego dla wysyłki wniosku od chwili jego utworzenia. Wyjątkiem mogą być jednak sytuacje, kiedy wprowadzane zostaną jakieś modyfikacje do formularza wniosku i pojawi się jego nowa wersja. Wówczas nie będzie możliwości wysłania wniosku do Ministerstwa na starym, nieaktualnym już formularzu. O takich sytuacjach będziemy jednak informować z odpowiednim wyprzedzeniem na stronach aktualności OSF oraz w formie komunikatu na stronie logowania.

26. Czy system wysyła do redaktora głównego powiadomienie o konieczności uzupełnienia wniosku?

Nie – system OSF nie wysyła takiej wiadomości. Ministerstwo poinformuje wnioskodawcę poprzez e-PUAP o konieczności złożenia uzupełnienia wniosku (uzupełnienie to składa się analogicznie jak wniosek tzn. w systemie OSF oraz należy je wysłać przez e-PUAP).

27. Czy program weryfikuje cokolwiek sam? Tzn. wyświetla jakieś nieprawidłowości? czy zupełnie nic …  chodzi mi o merytoryczną poprawność

System weryfikuje wewnętrzną strukturę wniosku oraz reguły poprawności opisane w instrukcji wniosku. System nie wykona merytorycznej pracy związanej z uzupełnieniem wniosku za uczelnię.